عقوبت ترک نماز جمعه
ابى بصیر و محمدبن مسلم که هر دو از یاران و اصحاب امام باقر و امام صادق(علیهما السلام) و از راویان معتبر مى باشند گویند که ما هر دو از امام باقر(علیه السلام) شنیدیم که مى فرمود:
«مَنْ تَرَک الجُمُعَةَ ثَلاثاً مُتَوالیةً بِغَیْر عِلَّة، طَبَعَ اللهُ عَلى قَلْبِهِ».
کسى که نمازجمعه را سه هفته پى درپى، بى جهت و بدون عذر شرعى ترک کرده درآن شرکت نکند، خداوند بر قلب او مُهر زند . ـ یعنى لیاقت پذیرش حق را از او مى گیرد ـ .
زرارة نیز گوید، امام باقر(علیه السلام) فرمود:
«صَلاةُ الجمعةِ فریضةٌ، والاجتماعُ إلیها فریضةٌ مَعَ الإمامِ، فإن تَرکَ رجُلٌ مِنْ غَیرِ علّة ثلاثَ جُمَع فقد تَرَکَ ثَلاثَ فرائضَ، ولا یَدَعُ ثَلاثَ فرائضَ مِنْ غَیْر عِلّة إلاّ منافِقٌ».
نماز جمعه واجب است و اجتماع براى اقامه آن با امام نیز واجب است پس اگر مردى بدون دلیل ـ عذر شرعى ـ سه هفته پیاپى نماز جمعه را ترک کند، سه واجب از واجبات الهى را ترک کرده، و سه واجب دینى را بدون دلیل کسى ترک نکند مگر آن که منافق باشد.
امام صادق(علیه السلام) فرمود
«إنّ اللهَ أکرمَ المؤمنینَ بالجمعةِ، فَسَنَّها رسولُ الله(صلى الله علیه وآله) بِشارةً لهم، وتوبیخاً للمنافقینَ، ولا ینبغی ترکُها مُتَعَمّداً; فمن تَرَکها متعمداً فلا صلاةَ له».
همانا خداوند مؤمنان را به سبب جمعه ـ نماز جمعه ـ گرامى داشت. سپس رسول خدا(صلى الله علیه وآله)آن را براى مؤمنان مژده و بشارت و براى منافقان وسیله سرزنش و نکوهش قرار داد، ترک آن از روى اراده و اختیار شایسته نیست پس اگر کسى آن را عمداً ترک کند نمازى براى او نیست.
در حدیثى دیگر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) تعبیرهاى تندترى درباره تارکین نماز جمعه دارند
قال النبى(صلى الله علیه وآله) فى خطبة طویلة نقلها المخالف و المؤالف:
«إنّ الله تبارکَ وتعالى فَرَضَ علیکُمُ الجمعةَ، فمَنْ تَرکَها فی حیاتی أو بعد موتی استخفافاً بها أو جحوداً لها فلا جَمَعَ الله شَمْلَهُ، ولا بارکَ له فی أمرِهِ، ألاَ ولا صَلاةَ له، ألا و لا زکاةَ لَهُ، ألا ولا حجّ له، ألا ولا صومَ له، ألا ولا بِرَّ له، حتّى یتوبَ».
پیامبر(صلى الله علیه وآله) در خطبه اى طولانى که آن را شیعه و سنّى نقل کرده اند فرمود:
همانا خداوند تبارک و تعالى نماز جمعه را بر شما واجب ساخت، پس اگر کسى در زنده بودن من یا پس از مرگ من به دلیل انکار و یا سبک شمردن، آن را ترک کند خداوند پریشانى او را برطرف نساخته، کار او را مبارک نگرداند، آگاه باشید نمازى براى او نیست ، آگاه باشید زکاتى براى او نیست، آگاه باشید حجّى براى او نیست، آگاه باشید روزه اى براى او نیست، آگاه باشید هیچ خوبى و خیرى براى او نیست، تا آن که توبه کند.
و سرانجام برخورد رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با کسانى که در نماز جمعه شرکت نمى کنند از گفتار به مرحله عمل رسیده مى فرماید:
«لَقَد هَمَمْتُ اَن آمُرَ فتیانی أن یَجْمعوا حُزُماً مِنْ حَطَب ثُمّ أنطَلِقَ فَاُحْرِقَ عَلى قَوم بیوتَهُم لا یَشْهدون الجمعةَ».
تصمیم گرفتم جوانان خود را فرمان دهم، تا هیزم جمع نموده، سپس رهسپار خانه کسانى شوم که در نماز جمعه شرکت نمى کنند و ـ خانه ها آنان را ـ آتش زنم.